Türkiye Gazeteciler Cemiyeti ülkenin tek partili yönetimden çok partili demokratik bir rejime geçme sancılarının başladığı 1946 yılının 10 Haziran günü kurulmuştur. 

Kurucuları gazeteci-karikatürist Sedat Simavi, Sadun Galip Savcı, Cihat Baban, Hayri Alpar ve Sait Kesler’dir. Sedat Simavi Cemiyetin ilk genel kurulunda başkan olarak seçilmiştir. Sedat Simavi’yi izleyen başkanlar ise sırasıyla Burhan Felek, Cevat Fehmi Başkut yeniden Burhan Felek, Nezih Demirkent, Necmi Tanyolaç, Nail Güreli, Orhan Erinç ve Turgay Olcayto’dur.

TGC’nin kuruluş amacı

Türkiye Gazeteciler Cemiyeti’nin amacı 19 Ocak 2015 tarihindeki Genel Kurul ’da kabul edilen tüzüğünde şöyle vurgulanır. “Gazete, dergi, radyo, televizyon gibi yazılı, işitsel, görsel ve elektronik iletişim ve internet alanlarını kapsayan gazetecilik mesleğini; mesleğin geleneklerini, ahlak ilkelerini korumak;

‘Türkiye Gazetecileri Hak ve Sorumluluk Bildirgesi’ nin herkes tarafından benimsenmesini, geliştirilmesini, korunmasını, toplumda yaygınlaşmasını sağlamak, herkesin bilgi edinme, halkın doğru haber alma ve gerçekleri öğrenme hakkını, iletişim, düşünce açıklama, eleştiri ve yorum hakkı ile ifade ve basın özgürlüğünü savunmak; gazetecileri meslekleri içinde maddi ve manevi yönleriyle geliştirmek, ilerletmek, korumak ve yüceltmektir.” Bu amaç doğrultusunda çalışan Türkiye Gazeteciler Cemiyeti’nin 3780 asıl üyesi bulunmaktadır. Cemiyetin ayrıca mesleğe ve ülkeye önemli katkılar sağlayan kişilerden oluşan onursal üyeleri de bulunmaktadır. Yazılı, görsel basında 212 sayılı yasayla çalışan sözleşmeli ve basın kartı sahibi üyeler en az iki yıllık meslek kıdemi gözetilerek üye olarak kabul edilirler. Asıl üyelerin başvuruları Balotaj Kurulunda değerlendirilir. Yönetim Kurulu’nun onayı ile yürürlüğe girer.

TGC seçimleri 3 yılda bir yapılıyor

Yönetim Kurulları üç yılda bir yapılan genel kurullarda gizli oylama sonucu en çok oy alan 11 üyeden oluşur. Yönetim Kurulu ilk toplantısında, başkan, iki başkan yardımcısı, genel sekreter ile iki genel sekreter yardımcısı ve genel sayman üyeyi kendi üyeleri arasından seçerek görev bölümü yapar.

Genel Kurullarda ayrıca 3 üyeden oluşan Denetim, 7 üyeden oluşan Onur ve 10 üyeden oluşan Balotaj Kurulu seçimleri de yapılır.

Türkiye Gazeteciler Cemiyeti’nin Cağaloğlu’nda bulunan yönetim binası kendi mülküdür. Binada bulunan Burhan Felek Konferans Salonu meslekle ilgili konferanslara, toplantılara ve eğitim amaçlı çalışmalara açık tutulmaktadır. 

TGC Basın Müzesi Dünyanın Sayılı Müzelerinden Biri

Her yıl 15 bin kişinin ziyaret ettiği, kütüphanesinde gazetecilik ve iletişimle ilgili 30 bin kitap bulunan Basın Müzesi, kamuya yararlı bir dernek olan Türkiye Gazeteciler Cemiyeti'nin çabalarıyla ayakta durmaya devam ediyor.

Basın Müzesi’nin içinde bulunduğu bina, 1865 yılında dönemin Maarif Nazırı Saffet Paşa tarafından İtalyan Mimar G. Fosetti’ye Neo Klasik tarzda yaptırıldı. Maarif-i Umumiye Nezareti (Milli Eğitim Bakanlığı) ve İstanbul Darülfünunu hizmetlerinde olan bina II. Abdülhamit döneminde Sansür Heyeti tarafından kullanıldı ve 1908 yılında Şehrülemaneti’ne (İstanbul Belediyesi) devredildi. Görkemli tarihi bina, Nezih Demirkent’in başkanlığındaki Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Yönetim Kurulu ile İstanbul Belediye Başkanı Abdullah Tırtıl arasında yapılan anlaşmayla 1983 yılında Cemiyet’e tahsis edildi. 1984-1988 yılları arasında restore edilen bina 9 Mayıs 1988 tarihinde hizmete açıldı.

TGC Basın Müzesi’nde basına emeği geçmiş kişilerin anı eşyaları, fotoğrafları, yağlı boya tabloları, hobileri sergileniyor. Müze ayrıca basın teknolojisi ve teknoloji ile üretilen eserleri bünyesinde barındırmasıyla dünyadaki sayılı müzeler arasında yer alıyor.

Basın Müzesi, basın teknolojisinin başlangıçtan günümüze değişimini gözler önüne seriyor. Müzede Türkiye’deki ilk basım olayı olarak bilinen 1729’da İbrahim Müteferrika’nın kurmuş olduğu matbaanın maketi ve bastığı örnekler, taşbaskı, düz baskı makinesi, rotatif, giyotin ve çeşitli dönemleri yansıtan baskı makineleri yer alıyor.

Türk gazetecilik tarihinin başlangıcı olan 1828 tarihli Vakayi-i Mısriye gazetesi ile basın tarihinin ilk basamaklarını anlatan belgeler ve gazeteler, 2. Meşrutiyet’le birlikte gerçekleşen basın patlaması, Meclisin açılışı ve Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşu, Latin harflerine geçiş ve günümüze kadar ki süreci içeren belgeler, fotoğraflar da Basın Müzesi’nde bulunuyor.

6 Nisan 1909’da Galata Köprüsü üzerinde katledilen ilk gazeteciden günümüze kadar öldürülen gazetecilerin fotoğrafları, “Öldürülen Gazeteciler” bölümünde yer alıyor.

Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Basın Müzesi, müzecilik açısından taşıdığı bu niteliklerin yanı sıra kültür ve sanat etkinlikleriyle de dikkat çekiyor. Müzenin ikinci katında bulunan Cevat Fehmi Başkut Sanat Galerisi’nde 6 ayrı salonda sergi yapılabiliyor. Müzenin üçüncü katında ise, uzmanlık kütüphanesi yer alıyor. Kütüphane de gazeteciler tarafından bağışlanmış 30 bin kitap, 1923’ten bu yana basılı, mikrofilm ve CD-DVD olarak gazete ve dergilerin koleksiyonları bulunuyor. Osmanlı Döneminin gazete ve dergi örnekleri de kütüphane koleksiyonunda yer alıyor. Müzede ayrıca Nezih Demirkent Konferans Salonu ve Cep Tiyatrosu da bulunuyor.

TGC Ortaokulu

Türkiye Gazeteciler Cemiyeti’nin yürüttüğü bir kampanya ile adını taşıyan Sefaköy’deki sekiz yıllık ilköğretim okulu, 11 Ekim 1998 tarihinde devrin Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel’in katıldığı törenle açıldı. 2012 yılında kanunda yapılan değişiklikle ortaokula dönüştürülen tesiste 25 derslik yer almakta olup 918 öğrenci eğitim görüyor.

TGC’nin Etkinlikleri:

Türkiye Gazeteciler Cemiyeti meslek içi eğitim çalışmalarına önem vermiş, değişen yönetimlerin de katkılarıyla İstanbul’da ve bütün yurt düzeyinde eğitim seminerleri, konferanslar, uluslararası sempozyumlara aracılık etmiştir. 

TGC’nin yayınladığı kitaplar

Türkiye Gazeteciler Cemiyeti’nin etkinlikleri arasında kitap yayınları önemli bir yer tutuyor. Bugüne dek çıkarılan 64 kitap, hem meslektaşların, hem de iletişim öğrencilerinin yararına sunuldu. 

Yayınlanan kitaplar

1908 Basın Patlaması Orhan Koloğlu - 2.Dünya Savaşı’nda Türk Basını, 55 Yılın Tanıkları - Bab-ı Ali’nin Hatıra Defteri 1. Bölüm- Bab-ı Ali’nin Hatıra Defteri 2. Bölüm - Bab-ı Ali’nin Hatıra Defteri 2. Bölüm- Bab-ı Ali’nin Hatıra Defteri 3. BölüM - Bab-ı Ali’nin Yarım Asırlıkları - Babıali’nin Saklı Dünyası - Basımevi ve Basının Gecikme Sebepleri ve sonuçları - Basın İşletmeciliği Güneş Berberoğlu - Basın Kendini Sorguluyor - Basın Sözlüğü - Basın Tarihimizde Mizah Dergileri - Basın Tarihimizde Parazitler- Basın Tarihimizin Ak ve Kara Günleri - Basın Tarihinde İlave - Basın Tarihine Dair Bilgiler ve Hatıralar - Basında Ekonomik Bağımlılık - Bir Zamanlar Bab-ı Ali - Bulgaristan’da Türk Gazeteciliği - Çamurda Dans- Çizgiyle Basın - Değişen Toplum Değişen Karikatür - Demokrasi Özgürlük ve Basın - Efendi Babamız Ahmet Mithat Efendi - Ekonomi Basın Tarihi - Fransa’da Basın Rezaletleri - Gazete Nedir Ne Değildir? - Gazeteciler Cemiyeti ve 40 Yıl – Gazetecilerin Korunması - Gazeteciliğe Giriş - Gazetecilik 24 Saat - Gazetecilik Mesleği - Gazetecinin El Kitabı - Gazetecinin El Kitabı Basın İş Kanunundan Doğan Haklar - Gazetecinin Etik Kimliği- Gazetecinin Not Defteri - Genç Gazeteciler Eğitim Semineri - Güney Afrika Ülkelerinde Medya-Demokratikleşme Sürecinde Medya-İktidar ve MSA (Güney Afrika Medya Enstitüsü)- Haberde Dışa Bağımlılık - İletişim Olayları ve Türk Basınının Sorunları - Kadın Gazeteciler- Kadın ve Medya Toplumsal Cinsiyet Eşitlikçi Haber Kılavuzu - Kağıttan Kelepçeli Sanıklar - Medya İçin Sağlık Sağlık İçin Medya - Medya Planlaması ve Reklam Verenin Ajans Seçimi - Milli Mücadele Basını  -  Örneklerle Gazetecilik  - Reklam ve Kadın - Reklam ve Kadın - Siyasal Reklamcılık ve Basının Rolü - Şu Bizim Medya - Türk Basın Sendikacılığında Gazetecinin Yasal Hakları - Türk Basın Tarihi - Türk Basınında Abdi İpekçi - Türk Basınında Cumhuriyetin 60 Yılı - Türk Basınında Fikir İşçileri ve Yasal Hakları - Türk Basınında Muhabir - Türk Basınında Mustafa Kemal - Türkiye’de Basın Sansürü - Türkiye’deki Yerel Basının Gelişmesi - Türkiye’nin Teledemokrasisi - Yasaya Saygı

Yerel Medya Seminerleri

1997 yılında Konrad Adenauer Vakfı ile başlatılan yerel medya seminerleri 2017 yılının Aralık ayında 87’ye ulaştı. Anadolu’nun hemen her kentinde yerel basında çalışan gazetecilerle sürdürülen eğitim seminerlerinde bugüne dek 9 bin gazeteciye sertifika verildi. Yine Konrad Adenauer Vakfı ile 3 dalda düzenlenen yerel gazetecilik yarışmasıyla 17 yıl başarılı gazeteciler ödüllendirildi.

Türk Alman Gazetecilik Seminerleri

Konrad Adenauer Vakfı ve Türkiye Gazeteciler Cemiyeti’nin her yıl Antalya’da düzenlediği Türk-Alman Gazetecilik Semineri’nde Almanya’dan ve Türkiye’den, yaygın basından seçkin gazeteciler, akademisyenler ağırlandı. Düzenlenen tartışmalı toplantılarda yılın önemli konuları masaya yatırıldı. İki ülkenin basın temsilcilerinin görüşleri tartışıldı. 29  toplantı düzenlendi.

TGC Türkiye Gazetecileri Hak ve Sorumluluk Bildirgesi

Türkiye Gazeteciler Cemiyeti’nin en önemli çalışmalarından biri Türkiye Gazetecileri Hak ve Sorumluluk bildirgesidir. 1996’da çalışmaları başlayan bildirge için yoğun mesai harcanmış, yurt dışındaki örnekler taranmış ve sonuçta ortaya çıkan metin sivil toplum örgütlerinin, baroların da katılımıyla tartışılmış ve kabul edilmiştir. Türkiye Gazetecileri Hak ve Sorumluluk Bildirgesi 1998 Genel Kurulu’nda üyelerin oy birliği ile kabul edilerek yürürlüğe girmiştir. Bildirgenin güncellenmesi  konusunda Meslek İlkeleri İzleme Komisyonunun yaptığı yoğun çalışmalar sonucu düzenlenen taslak Yönetim Kurulunda görüşülüp 17 Nisan 2019 günlü Genel Kurul’a sunulmuş ve yine oy birliğiyle kabul edilmiştir. Türkiye Gazetecileri Hak ve Sorumluluk Bildirgesi bir anlamda gazetecilerin anayasası işlevini görmektedir. Basın davalarında da yargıçların atıf yaptıkları belgelerden biri olarak değer kazanıyor.

TGC Medyada Çeşitlilik Kılavuzu

TGC British Council’la düzenlediği bir akademik çalışma sonucu Medyada Kadın, Çocuk ve Kültürel Köken konularının medyada işleniş biçimini ele aldı. BBC’den uzmanların da katıldığı iki günlük bir toplantı sonunda ortaya çıkan metin daha sonra Medyada Çeşitlilik Kılavuzu kitapçığı olarak yayınlandı. Medyaya ve üniversite iletişim fakültelerine dağıtıldı. 

TGC Üyesine Hukuksal Danışmanlık Hizmeti

Türkiye Gazeteciler Cemiyeti üyelerine ücretsiz mesleki hukuksal problemleriyle ilgili destek sağlıyor. 

Gazetecilerin İş Davalarında Bilirkişi Hizmeti

Türkiye Gazeteciler Cemiyeti basın çalışanlarının hak ve sorunlarıyla ilgili iş mahkemelerinin gönderdiği dava konularında bilirkişilik görevi üstlenmektedir. Mahkeme yazıları TGC hukuk danışmanı tarafından yanıtlanıyor.

TGC Online Eğitim Çalışması

TGC BBC ve British Council işbirliği ile online ortamda 250 gazeteciye 11 uzmanlık alanında gazetecilik eğitimi verdi.

TGC İnsan Hakları Seminerleri

Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Basın Müzesi’nde medyaya yönelik bir insan hakları semineri de düzenledi. Seminere Zeynep Atikkan’ın görüşmeler sonucu seçtiği 25 gazeteci katıldı. Felsefeci İonanna Kuçuradi’nin Koordinatörlüğünde düzenlenen seminerlerde akademisyen ve hukukçu uzmanlar gazetecilere insan hakları konularında bilgi verdi.

TGC gazetecileri 4 dalda ödüllendiriyor

Türkiye Gazeteciler Cemiyeti meslektaşlarının çalışmalarını değerlendirmek ve teşvik etmek amacıyla 4 ödül töreni düzenliyor. Burhan Felek Basın Hizmet Ödülleri, Sedat Simavi Ödülleri, Türkiye Gazetecilik Başarı Ödülleri ve 24 Temmuz Basın Özgürlüğü İçin Mücadele Günü’nde verilen Basın Özgürlüğü Ödülleri olmak üzere dört ödül basın topluluğunun en çok ilgi gösterdiği mesleki etkinler arasında yer alıyor.

TGC Meslekte İz Bırakanlar Toplantıları

Basın Müzesi’nde düzenlenen etkinliklerden biri de “Meslekte İz Bırakanlar” adı altında gazeteci ustaları anmak amacıyla yapılan toplantılardır. Bu toplantılarda gazetecinin, yazarın çalışmalarından, yaşamından örnekler veriliyor. Yakın dostları onu anlatan konuşmalar yapıyorlar. Bugüne kadar 26 gazeteci toplantılarda anıldı.

TGC Şiir ve Musiki Günleri

Basın Müzesi, TGC Burhan Felek Konferans Salonu ve Kadıköy Belediyesi Caddebostan Kültür Merkezi’nde Yönetim Kurulu Üyesi Ahmet Özdemir’in düzenlediği Şiir ve Musiki günleri 2011 yılının Ekim ayından 2020 yılı Mart ayına kadar 38 kez düzenlendi.

TGC-Tarih Vakfı Tan Toplantıları

Türkiye Gazeteciler Cemiyeti’nin Tarih Vakfı ile birlikte Cağaloğlu’ndaki Halil Lütfü Dördüncü İş Hanı’ndaki Tan Avlusu’nda altı toplantı düzenledi. Tan Olayı’nın anımsattıkları ve bugüne gelen yansımaları ele alındı. Hıfzı Topuz, Doğan Hızlan, Orhan Koloğlu, Ahmet Özdemir ve Altan Öymen yapılan toplantılara konuşmacı olarak katıldı.

TGC Temsilcilikleri

Türkiye Gazeteciler Cemiyeti’nin Adana, Adıyaman, Afyon, Ankara, Antalya, Balıkesir, Batman, Bodrum, Bolu, Diyarbakır, Düzce, Eskişehir, Gaziantep, Hatay, İskenderun, Kahramanmaraş, Karadeniz Ereğli, Kırşehir, Manavgat, Mudanya, Muş, Ordu, Osmaniye, Rize, Samsun, Siirt, Trabzon, Van, Yalova, Yüksekova-Hakkari, Zonguldak 'da 31 Temsilcisi bulunmaktadır.        

Bağımsız ve bağlantısız meslek örgütü olma kimliğini özenle koruyan Türkiye Gazeteciler Cemiyeti gazetecilerin haklarını korumada, sorunlarını çözmede uğraşlarını sürdürmeye kararlıdır.